Afstudeer project
Over het belang van creativiteit op scholen
Onderzoek
Introductie
Ik ben tijdens mijn afstuderen bezig geweest met onderzoek naar creativiteit in het basis en middelbare onderwijs. Wat voor een voordelen heeft het en hoe wordt er mee omgegaan. Vanuit die kennis maar ook vanuit mijn eigen ervaringen had ik genoeg antwoorden verzameld en mijn eigen fascinatie ontwikkeld. Ik ben een leerling die creativiteit nodig heeft en dit een belangrijk onderdeel vindt van mijn ontwikkeling.
Doel en visie
Ik wil het onderwijs creatiever maken. Het moet meer gaan om het proces dan om de cijfers en de toetsen waarin we alles willen meten. Ons vooral richten op wat er onderweg gebeurt en minder op de uitkomst.
Ik pleit voor een onderwijssysteem waarbij een creatief curriculum niet wordt ondermijnd maar serieus genomen moet worden. Zo kunnen ook de creatieve leerlingen zoals ik meekomen en raken ook wij geïnspireerd en gemotiveerd.
Met dit onderzoek en met mijn creatieve proces machine op mijn eindexpositie wil ik mensen bewust maken dat creativiteit belangrijk is in het curriculum. En dat niet alles te meten valt.
Mijn rol als interactieve performance designer
Ik ben geen beleidsmaker of onderwijzeres. Ik ben een interactie ontwerper die onderwerpen kiest die mij echt aan het hart liggen en door middel van een ervaringen aan het licht wil brengen. Ik geloof er in dat ervaren meemaken is. Dat je daardoor een onderwerp kan voelen. Laten nadenken door te laten ervaren en gedrag kan veranderen.
Daarvoor heb ik in dit afstudeerwerk ook een richting gepakt die mij aan het hart ligt. Deze richting heb ik gekozen omdat ik als creatief student mij hier op een creatieve opleiding op haar plek voel. Hier mag ik mijn creativiteit inzetten en mij door het proces laten leiden.
Maar ook heb ik op het basis-, middelbaar- en beroepsonderwijs moeite gehad om mee te komen. Terwijl voor mij een creatieve en een praktische aanpak de manier is van hoe ik leer en daardoor ook de noodzaak voel om daarvoor te staan.
Ik deel dit onderzoek door middel van schriftelijke taal, een praktisch onderzoek, een methode en als laatste een interactieve ervaring voor mijn expositie publiek. Bij de ervaring gaat het over mijn kritiek dat het altijd om het eindproduct gaat terwijl de focus op proces moet liggen.
​
Voor wie?
Ik doe dit onderzoek voor iedereen zoals ik, die creativiteit echt belangrijk vindt, wil beoefenen en daardoor niet altijd mee kon komen op school.
Maar ook voor de mensen die met kinderen werken en hen meer creatieve vrijheid zouden kunnen bieden.
​
Waarom moet het creatief?
We worden allemaal creatief geboren op onze eigen manier. Op school wordt door het gekaderde onderwijs en de voorbedachte opdrachten kinderen 'afgeleerd' creatief te zijn. We krijgen voorgeschoteld wat we moeten leren. Er is weinig ruimte voor invulling van ons eigen proces.
We stoppen onze kinderen vol als een vat met allemaal informatie die we vinden dat ze moeten weten.
We zijn na een aantal jaren op school al een groot gedeelte van onze creativiteit als kind 'verloren'. Met creativiteit lossen we problemen op, verbeteren we de wereld, worden we gemotiveerd en leren we out of the box te denken. We zijn minder bang om fouten te maken en het geeft ruimte om zelf te ontdekken wat we leuk vinden. Want doen wat je leuk vindt en leren is voor iedereen belangrijk om gemotiveerd te blijven.
Iedereen leert anders en heeft andere interesses. Maar toch worden in het onderwijs exacte vakken belangrijker gemaakt dan creatieve en praktische lessen. Waardoor creatieve leerlingen vaak pas bij een vervolgopleiding kunnen leren op de manier waarop zij dat kunnen en willen.
​
Een praktische aanpak
Omdat een praktische aanpak van onderzoeken bij mij past, ben ik vanuit mijn theoretisch onderzoek een praktische kant in gegaan. Ik had verschillende vragen en ben deze gaan onderzoeken. Hoe gaan deelnemers om met creatieve vrijheid maar ook met verschillende opdrachten? Zijn we bang om fouten te maken? Willen we graag dat alles mooi wordt of kunnen we ook dat eindproduct loslaten en ons focussen op het proces? Voor deze vragen heb ik een ruimte ingericht, materialen verzameld en opdrachten verzonnen. Ik heb deelnemers gevraagd langs te komen en met mij samen verschillende creatieve opdrachten uit te voeren. Achteraf hield ik altijd een nagesprek.
Deelnemers:
Leeftijd: 16-35 jaar
Beroep richting: Studenten, rechten, verpleging, economie, kunst etc.
Bekend met creativiteit: Weinig tot veel
Lengte sessies: 1 tot 1,5 uur
Opdrachten: Alles mag tot sturend
Met kinderen aan het werk
Om te kijken hoe kinderen omgaan met volledige creatieve vrijheid ben ik ook langs een BSO gegaan. Daar kregen de kinderen verschillende materialen en mochten ze van mij alles maken. Zolang we dat maar met z'n allen op een groot stuk papier deden.
Resultaten:
Kinderen kunnen prima omgaan met deze vrijheid. Zelfs de kinderen die in het begin tegenzin hadden, waren na een paar minuten hard bezig.
De een onderzocht hoe het was om meerdere kleuren te mengen. De ander was een touw aan het uitrollen om te kijken hoe lang deze was. De medewerkers waren degene die minder blij waren. Ik kreeg reacties van dat de kinderen echt niet vies mochten worden.
Ze waren voornamelijk bezig met kijken wat een kind had gemaakt en de troep die het gaf en niet hoe ze bezig waren.
De expositie
De proces machine
Vanuit dit onderzoek is de proces machine ontstaan die op de expositie draait. Ik wil de urgentie, dat we meer op het proces moeten gaan focussen dan op het eindproduct zoals een cijfer, voelbaar maken aan een breder publiek.
Leerlingen zoals ik presteren beter in een onderwijsvorm waar de nadruk ligt op het proces en creativiteit. Leren door te ontdekken, te doen en te beleven. Maar vooral door leerlingen meer op hun eigen interesses te laten leren.
Bij de proces machine kunnen deelnemers ervaren hoe het is om aan de lopende band verschillende creatieve opdrachten uit te voeren die ik verzin.
Als een machine worden de deelnemers aan het werk gezet. Het werk van de deelnemers wordt steeds doorgeschoven door mij op willekeurige momenten, waardoor ze weinig tijd hebben het werk af te maken en puur op het maken zelf gaan focussen. Wanneer ik vind dat de deelnemers klaar zijn, vraag ik ze hun stukje werk uit te kiezen en uit te knippen wat nog in ontwikkeling is. Deze werken worden toegevoegd aan de proces totum samen met alle andere werken. Dit als eerbetoon aan het proces.
Aan het einde van mijn expositie wil ik al het werk als een grote vuurkorf aansteken waardoor alle processtukken op de plek blijven waar ze gemaakt zijn.
Dit werk moet een creatieve ervaring bieden, met als gedachte erachter dat school voor mij ook voelde als een machine waar je in mee moest draaien, waar je werkte aan een opdracht en weer snel moest doorschuiven naar de volgende. Waar er weinig plek was voor creatieve leerlingen zoals ik, die graag meer op het proces wilde focussen dan op presteren met een mooi eindcijfer.
Ik als maker ben aanwezig om het proces te leiden maar ook om in gesprek te gaan over mijn onderzoek.
Waarom het over proces moet gaan
Ik heb vanuit mijn onderzoeken een methode geschreven.
Een methode hoe je meer creativiteit kan toelaten bij kinderen voor de volwassenen die met kinderen werken.
Ik wil de proces beweging beginnen. Waarbij we meer kijken naar hoe de kinderen werken dan wat ze presteren. Meer kijken naar wat er onderweg gebeurd dan alles maar een cijfer geven.